Mỗi người trong chúng ta chắc hẳn cũng từng chơi qua những trò chơi dân gian thú vị, đồng thời các trò chơi này cũng thể hiện được nét đẹp, truyền thống của dân tộc ta. Vậy quý anh chị có hiểu rõ trò chơi dân gian là gì và nguồn gốc lịch sử trò chơi dân gian Việt Nam được mở màn từ đâu không? Hãy theo dõi hết bài viết này để cập nhật thêm kiến thức quý anh chị nhé!
Trò chơi dân gian là gì? Nguồn gốc lịch sử trò chơi dân gian Việt Nam
I. Trò chơi dân gian là gì?
1. Khái niệm
Trò chơi dân gian nói một cách dễ dàng là những trò chơi mô phỏng lại sinh hoạt thường ngày của người dân Việt Nam ta. Và dựa trên sự sáng tạo, làm mới của mọi người nhằm có thể cho ra một trò chơi gắn liền với truyền thống của dân tộc.
Thông thường, các hình ảnh được sinh ra trong những trò chơi dân gian thường tái hiện lại cuộc sống thường ngày của mọi người và kết hợp với các giai điệu êm tai, câu ca dao thú vị tăng thêm sự thú vị cho mỗi trò chơi. Đồng thời, các trò chơi dân gian cũng mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hóa của người dân Việt Nam.
Khái niệm
2. Đặc điểm của trò chơi dân gian
Trò chơi dân gian là một trò chơi mang một nét đẹp văn hóa của dân tộc ta, chúng không chỉ thể hiện sự lành mạnh, văn minh nhưng còn giúp các người chơi phát huy sự linh hoạt, nhanh nhạy và cách xử lý vấn đề lanh lợi hơn. Trò chơi dân gian còn được xem là hội tụ toàn diện các tính nghệ thuật trong mỗi trò chơi.
Thêm vào đó, các trò chơi dân gian cũng thích hợp với nhiều đối tượng lứa tuổi từ trẻ con, trai gái tới những người trung niên hoặc người phệ tuổi. Và cũng chính sự nhiều chủng loại về đối tượng chơi nhưng trò chơi dân gian đã tạo nên một nét đẹp trong nền văn hóa của truyền thống Việt Nam.
Hình như, thông thường các trò chơi dân gian cũng được đi kèm với những câu hát đồng dao, ca dao. Chính điều này đã tăng thêm tính nhịp điệu để giúp trẻ em hoặc người chơi có thể nhớ kỹ và thuận tiện học thuộc lòng những câu thơ dân gian.
Đặc điểm của trò chơi dân gian
II. Nguồn gốc và lịch sử hình thành trò chơi dân gian Việt Nam
Trò chơi dân gian được xem là một di sản văn hóa phi vật thể trong kho tàng văn hóa truyền thống của người dân Việt Nam. Trò chơi này cũng được có từ thời xa xưa và khó để có được thể xác định được khoảng thời kì nhưng trò chơi ra đời cụ thể.
Do trò chơi dân gian thuộc về quần chúng nhân dân chứ không phải riêng của một cá nhân nào đó, trò chơi này gắn liền với sự tồn tại, phát triển của cộng đồng trong nhiều chặng đường phát triển khác biệt và cho tới nay chúng ta được kế thừa từ nó. Trò chơi dân gian cũng được xem là một “thành phầm” tinh thần của ông phụ vương ta để lại và được xuất phát từ quá trình lao động, văn hóa, phong tục và được truyền tay, truyền miệng từ đời này sang đời khác.
Hình như, trò chơi dân gian cũng mang đậm một dấu ấn lịch sử, văn hóa và chúng được ra đời nhằm mục đích nâng cao đời sống văn hóa và tinh thần của những người nông dân ở nước ta.
Nguồn gốc và lịch sử hình thành trò chơi dân gian Việt Nam
III. Lợi ích của trò chơi dân gian
1. Phát triển khả năng toàn diện
Thông thường, các trò chơi dân gian góp phần nào đó nhằm phát triển các khả năng toàn diện hơn cho trẻ em. Và trong đó, sự phát triển tiếng nói được xem là sự phát triển cần thiết trong mỗi trò chơi dân gian. Và khi tiếng nói của mỗi trẻ phát triển thì các mặt khác “đức – trí – lao – thể – mỹ” cũng bao gồm trong đó.
Do người chơi sẽ có thể thu thập kiến thức, phát triển tư duy và còn có thể khiến cho đời sống tinh thần của trẻ được phong phú hơn. Hình như, trò chơi dân gian còn đáp ứng nhu cầu giao tiếp giữa trẻ và mọi người bao quanh, giúp cho trẻ có vốn tiếng nói phong phú, tạo cho chúng có một môi trường tự nhiên để rèn luyện.
Phát triển khả năng toàn diện
2. Tăng thể lực và trí tuệ
Phần nhiều những trò chơi dân gian thường sẽ gắn liền với những bài ca dao, đồng dao,… và có rất nhiều loại trò chơi dân gian vừa mang tính sáng tạo nhằm mục đích thúc đẩy sự phát triển trí não của trẻ, nhưng vừa còn mang tính vận động để đẩy mạnh sức khỏe, thể lực. Thêm vào đó, sự phong phú và nhiều chủng loại của các trò chơi dân gian cũng giúp cho trẻ có thể thưởng thức nhiều hơn, giúp trẻ không bị nhàm chán, tẻ nhạt.
Tăng thể lực và trí tuệ
3. Tạo sự gắn kết với mọi người
Hầu hết các trò chơi dân gian hiện nay đều sẽ là những trò chơi được chơi theo tập thể. Thế nên, góp phần tạo sự cấu kết và gắn kết giữa nhiều người chơi với nhau. Thêm vào đó, có một số trò chơi còn hưởng thụ sự phối hợp nhịp nhàng, ăn ý giữa các người chơi.
Do đó nhưng mọi người có thể kiến thiết một kế hoạch có lí nếu muốn giành thành tích. Đồng thời, qua những trò chơi tập thể như thế nhưng trẻ em có thể biết được hình thức hợp tác, chia sẻ nhiệm vụ và còn biết chịu trách nhiệm việc mình làm, mến yêu nhau hơn nữa.
Tạo sự gắn kết với mọi người
4. Giảm thời kì tiếp xúc với công nghệ và điện tử
Hầu hết các trò chơi điện tử hiện nay đều có tính bạo lực, chém giết lẫn nhau. Vì vậy nếu trẻ em tiếp xúc với các trò chơi điện tử sớm và thưởng thức vĩnh viễn thì sẽ tác động tiêu cực tới việc hình thành và phát triển nhân cách của phần lớn trẻ em. Do trẻ nhỏ thường hay có tính bắt chước và sự non nớt học hỏi của trẻ là rất phệ. Do đó, những người phệ cần phải tổ chức các trò chơi dân gian lành mạnh để không tác động tác động xấu tới trẻ.
Thêm vào đó, nếu các nhỏ xíu tiếp xúc với công nghệ sớm thì cũng có thể xảy ra tình trạng gây nghiện, gây tác động tới việc học cũng như những sinh hoạt hàng ngày. Và nếu tiếp xúc với điện tử, công nghệ liên tiếp thì các nhỏ xíu cũng sẽ gặp phải vấn đề về thị lực gây tác động nghiêm trọng tới mắt.
Giảm thời kì tiếp xúc với công nghệ và điện tử
IV. Phân loại trò chơi dân gian Việt Nam
1. Trò chơi về tình yêu đôi lứa
Trò chơi dân gian thiên về tính chất tình yêu đôi lứa luôn có sự nhập cuộc giữa cả nam và nữ. Ngoài hình thức là một trò chơi về tình yêu thì trò chơi loại này cũng tạo điều kiện để nam và nữ có thể được tự do vui chơi dễ chịu, tìm hiểu nhau hơn. Do dưới quy trình phong kiến lúc xưa, nam và nữ thường bị cấm cản do lễ giáo phong kiến và họ không được tự do tìm hiểu, lựa chọn người yêu.
Thế nên các trò chơi về tình yêu đôi lứa ra đời đã đáp ứng nhu cầu của các nam thanh nữ tú hiện nay, do họ có thể được gần cận nhưng không bị lễ giáo và các luật lệ bác bỏ. Trò chơi về tình yêu đôi lứa thông thường phổ biến nhất là tấn công đu, ném còn,…
Trò chơi về tình yêu đôi lứa
2. Trò chơi phong tục
Trò chơi phong tục được xem là trò chơi mang tính thiêng liêng, ẩn trong mình những nghi lễ, phong tục thời xa xưa của truyền thống dân tộc người Việt Nam. Nhóm trò chơi này cũng chứa đựng những tình cảm, tư tưởng của dân tộc và lưu giữ đậm nét tín ngưỡng, phong tục từ vạn vật hữu linh cho tới quan niệm về việc thờ cúng thần linh, trời đất.
Và vì tính chất linh thiêng nên trò chơi phong tục thông thường được diễn ra nhiều trong các lễ hội, một số trò chơi phong tục tiêu biểu chẳng hạn như pháo đất, tấn công phết,…
Trò chơi phong tục
3. Trò chơi cuộc chiến
Trò chơi cuộc chiến là nhóm trò chơi mang tính chất thi đua giữa cá nhân, giữa đội hoặc giữa tập thể với nhau. Đây cũng được xem là trò chơi mang tính chất thi đấu, thông thường sẽ tạo ra những cuộc chiến đầy tính náo nhiệt, sôi nổi và thú vị.
Nó cũng thể hiện rõ sức mạnh, sự năng động, tinh nhuệ và phô hướng dẫn sự mạnh mẽ của các mới trẻ của dân tộc Việt Nam. Đây cũng được xem là nhóm trò chơi có lượng người cổ vũ khá nhiều, đem lại nhiều thú vui và sự thích thú cho người xem, một số trò chơi cuộc chiến tiêu biểu là đua thuyền, chơi trận giả,…
Trò chơi cuộc chiến
4. Trò chơi trí tuệ
Trò chơi trí tuệ là loại trò chơi chiếm một phần khá phệ trong tổng thể các trò chơi dân gian. Nếu như trò chơi cuộc chiến thể hiện sự linh hoạt, sức mạnh, khôn khéo cũng như dẻo dai thì với trò chơi trí tuệ, người chơi lại thể hiện tài năng quan sát, tư duy, trí tuệ của người chơi. Một vài trò chơi trí tuệ tiêu biểu là cờ chân chó, tổ tôm, ô ăn quan,…
Trò chơi trí tuệ
5. Trò chơi nghề nghiệp
Trò chơi nghề nghiệp là dạng trò chơi tập hợp các chuyên mục chơi mô phỏng và mang hình thức những nghề nghiệp, công việc hàng ngày của người dân dưới hình thức vừa làm vừa chơi. Mục đích của các trò chơi nghề nghiệp là giúp cho mọi người hào hứng, phấn khởi trước những công việc nhưng mình đang thực hiện hàng ngày. Một số trò chơi nghề nghiệp tiêu biểu chẳng hạn như thi bắt vịt trên cạn, thi cấy lúa, bắt cá,…
Trò chơi nghề nghiệp
V. Một số trò chơi dân gian phổ biến ở Việt Nam
1. Bịt Mắt Bắt Dê
Bịt Mắt Bắt Dê là một trò chơi dân gian có từ lâu đời của người Việt Nam, nhiều người thường nghĩ rằng đây là trò chơi dành cho trẻ em. Tuy nhiên vào thời xa xưa, đây là trò chơi chủ yếu được người phệ, đúng mực hơn là những nam thanh nữ tú trong các lễ hội thường nhập cuộc.
Lúc bấy giờ, trò chơi này thông thường sẽ có nhì người nhập cuộc với một nam một nữ kết hợp cùng với một con dê ở trong một vòng rào gỗ với không gian khép kín. Hiện nay, trò chơi Bịt Mắt Bắt Dê được biến thể thành nhiều bạn dạng khác biệt và được trẻ em, học sinh chơi nhiều, do đây là một trò chơi giúp rèn luyện thể chất và tính phán đoán, định hướng của người chơi.
Bịt Mắt Bắt Dê
2. Kéo Co
Việt Nam là một trò chơi yên cầu tính tập thể nhiều hơn, và mỗi người chơi thông thường sẽ chú trọng vào sức mạnh cũng như sự kết hợp giữa các thành viên với nhau. Đây cũng được xem là một trò chơi dân gian có cách chơi dễ dàng và khá thông dụng với mọi người hiện nay. Thêm vào đó, Kéo Co cũng mang lại thú vui cho người chơi, mang tính cộng đồng cao và giải trí rất thú vị.
Kéo Co
3. Rồng Rắn Lên Mây
Việt Nam là một trò chơi dân gian mang tính truyền thống và tập thể của những trẻ em Việt Nam. Rồng Rắn Lên Mây không chỉ góp phần giúp trẻ em rèn luyện tính khôn khéo, nhanh nhẹn và sự di chuyển chuẩn xác, có lí. Nhưng mà còn giúp trẻ em phát huy tài năng lượng tiếng nói phong phú và cách thức ứng xử thích hợp cho trẻ em.
Rồng Rắn Lên Mây
4. Cờ Gánh, cờ Chém
Cờ Gánh hay còn được gọi với một cái tên khác là cờ Chém, đây là một trò chơi mang tính Việt Nam và trí tuệ dành cho nhì người chơi với nhau. Cờ Gánh có nguồn gốc từ tỉnh Việt Nam thuộc Việt Nam, trò chơi này cũng có nhiều giả thiết khác biệt được đề cập về sự hình thành của loại cờ nhìn khá dễ dàng tuy nhiên lại cực kỳ lạ mắt này. Nhìn chung, cờ Gánh là một trò chơi dân gian với nét văn hóa rực rỡ truyền thống của dân tộc.
Cờ Gánh, cờ Chém
Trên đây là tổng hợp cụ thể những kiến thức về Trò chơi dân gian là gì? Nguồn gốc lịch sử trò chơi dân gian Việt Nam. Hy vọng bài viết này sẽ tốt tới quý anh chị. Chúc chúng ta có những giây phút thư giãn thú vị!